María Negroni: "Poëzie is muziek gekruist met filosofie, of andersom."

“Dit boek is opgedragen aan hen die vertrouwen op clair-obscur, paradoxen en inconsistenties , misschien omdat ze aanvoelen dat schrijven een oefening is zonder model, gemaakt van verderf en geloof, van verzaking en belofte, van ernst en verlangen naar het absolute”, schrijft de dichter en verteller María Negroni in de tekst waarmee Colección permanente , haar nieuwste boek uitgegeven door Random House, begint.

Het is een vreemde, excentrieke en onclassificeerbare tekst die in bijna elk werk van een auteur een statement zou maken, maar die perfect past bij de literaire carrière van deze schrijfster. Winnares van prestigieuze beurzen zoals het Guggenheim en de Octavio Paz Foundation voor poëzie, evenals de Siglo XXI International Essay Prize, staat bekend om haar publicaties met uiteenlopende boeken met poreuze grenzen.

"Ik was altijd een beetje verbaasd over het schrijven van boeken die ogenschijnlijk zo 'onsamenhangend' waren (hoe combineer je bijvoorbeeld Joseph Cornells Elegy met IJsland of het Dickinson Archief met De Annunciatie ?). Tot ik op een dag dacht: als ik een museum was, zou er naast de tijdelijke tentoonstellingen (en dat zijn de boeken) ook een permanente collectie zijn: een kern die samenhang zou geven aan het geheel . Dit boek is die collectie", vertelt de auteur van El corazón del daño (2021), een opmerkelijke roman die door Alejandro Tantanian in de bioscoop is bewerkt, aan Clarín .

Zo gaf hij leven aan zijn poëzie, een voortreffelijke synthese van zijn literaire wereldbeeld dat zijn interesses, zwakheden, leesgewoonten en verlangens blootlegt in een veranderlijk proza : het varieert van fictieve interviews tot getuigenissen, van korte essays tot mengelmoes. Het boek dient een dubbel doel: een prijs voor zijn trouwste volgelingen en een toegangspoort voor iedereen die zich in zijn privéwereld wil verdiepen.

–In het boek spreek je over een canon van heterodoxie en dat je geïnteresseerd bent in polyhedrale schrijfstijl, in gedecentreerde boeken. Voel je je daar deel van?

–Ja, ik heb altijd van boeken gehouden die niet in het midden van het verhaal passen. Néstor Sánchez zei dat hij een hekel had aan boeken die je via de telefoon kunt lezen. Mij overkomt hetzelfde. Ik vind vermakelijke dingen vreselijk saai. Echt schrijven is een permanente staat van vragen stellen, een instrument van kennis dat zich verdiept in een herinnering die de tijd overstijgt. Het is ook de adem van een taal, een vorm van verblinding en een tegengif tegen elke vorm van dogmatisme.

– Je privéleven speelt hier een grote rol. Hoe ga je daarmee om?

– The Heart of Harm begint met een citaat van Fernando Pessoa: "Literatuur bewijst dat het leven niet genoeg is." Misschien, zeg ik. Waarschijnlijker is dat het leven én de literatuur allebei niet voldoende zijn. Hoe dan ook, de relatie tussen schrijven en leven is erg moeilijk. Hoe verenig je schrijven en seksuele driften, moederschap en ambitie, talent en thuis? Wat heeft liefde te maken met de bibliotheek, de bibliotheek met het onvermogen om te leven? Ik heb de antwoorden nog steeds niet gevonden.

–Je reflectie op de politiek is ook interessant.

–Literatuur heeft naar mijn mening een fundamentele politieke functie, maar die functie heeft niets te maken met "boodschappen" of met wat zogenaamd progressieve marktplannen opleggen. Politiek schuilt in de manier waarop taal ten opzichte van zichzelf functioneert, in het besef van haar eigen onvermogen om de wereld te benoemen, in haar roeping om betekenissen te openen (niet te sluiten, zoals macht altijd verlangt te doen).

– In dit verband beweert u ook dat literatuur te lang onderworpen is geweest aan de ideologie van de referent, dat literatuur niet instrumenteel is. Kunt u dit toelichten?

– Schrijven bevordert altijd nuance, ambiguïteit, de onzekerheid van betekenis, het recht om te twijfelen, fouten te maken, zelfs tegenstrijdigheden. Het weet beter dan wie ook dat verlangen zich niet laat kaderen. Adorno was degene die het het beste uitlegde. Kunst, zei hij, hoeft zich nergens mee te verbinden. Het is voldoende om zich bezig te houden met haar eigen materiaal, dat overigens de hele samenleving bewoont. Kunst is uiteindelijk niet ideologisch maar impulsief. Geen enkele regelgeving dient haar. Geen enkele militantie. Behalve misschien die welke de wereld wil terugbrengen tot haar toestand van ondoorzichtige materie, haar overleverend aan haar eigen tekortkomingen.

–Waarin daagt poëzie jou uit?

Poëzie is de hoogste graad van taalbewustzijn. Daar verenigen gedachte en emotie zich om de diepste en meest archaïsche vragen over de menselijke conditie te verkennen. En dat doet ze met een zuinig gebruik van middelen, door te vertrouwen op de kern van de dingen, en een microkosmos te creëren waarin alles resoneert. Poëzie is muziek doordrenkt van filosofie, of andersom, en maakt daardoor stilte tot haar meest ongrijpbare en gezochte doel.

–Je citeert Héctor A. Murena en hebt het over de kunst van het anachronistisch worden. Wordt alles heel snel oud?

– Ja, er is een duidelijke neiging tot nieuwigheid, maar dat is een ernstige vergissing. Alles is verleden tijd, in Gilgamesj, bij de Grieken, in de grote heilige teksten van alle tradities. De verplichting om actueel te zijn is een schande en bovenal tijdverspilling.

–Waarom heb je interviews toegevoegd met schrijvers die je bewondert?

– Ik weet het niet. Ik denk dat ik het idee wel grappig vond, me voorstellend hoe ze zouden reageren op sommige van de vragen die me interesseren. En bovenal, ze oneerbiedige dingen te laten zeggen, zoals wanneer Huidobro zegt dat hij Neruda haat, of Macedonio zegt dat hij zijn tijdgenoten als volslagen onbelangrijk beschouwt. De interviews zijn volgens mij het humoristische moment van het boek.

– Er is een sectie die een soort brieven aan een leraar is, gebaseerd op een idee van Emily Dickinson. Hoe was het om hiermee te werken?

–Ik raakte geïnspireerd door de brieven die Dickinson schreef aan een leraar over wie niets bekend is. Theoretici suggereren dat het Emerson zou kunnen zijn geweest, of een Anglicaanse predikant die ze in Philadelphia ontmoette, of zelfs een literatuurcriticus die haar later het hof zou maken. Maar uiteindelijk weten we niet wie deze "Beste Meester" is. Toen ik ze las, was ik gefascineerd. In een ervan stuurt ze de leraar een gedicht en vraagt ze bijvoorbeeld of wat ze schrijft literaire waarde heeft!

–Hoe denk je over feminisme in relatie tot literatuur vandaag de dag?

–Het onderwerp is duidelijk belangrijk voor mij, aangezien ik een vrouwelijke schrijver ben. Lange tijd, zoals ik vertel in The Heart of Harm , zocht ik naar voorbeelden onder de vrouwelijke schrijvers die vóór mij kwamen. Ik bestudeerde ze. Ik kwam zelfmoordenaars tegen, reizigers, berouwvolle of onverantwoordelijke moeders, minnaars van mannen en vrouwen, expats, allemaal ambitieus, allemaal intelligent en beschaafd, allemaal gestoord, allemaal in het nadeel. Ik heb er niet veel aan gehad. Vandaag de dag denk ik dat het onderwerp van vrouwenschrijven er alleen toe doet als men de ontvangst ervan (of liever, het gebrek aan ontvangst) in de literatuur door de geschiedenis heen wil evalueren. Vanuit het oogpunt van productie lijkt het mij dat het onderscheid irrelevant is: zowel wat mannen schrijven als wat wij vrouwen schrijven, komt voort uit die conglomeraat van waarden die de cultuur altijd heeft toegeschreven aan het principe van het vrouwelijke: het lichaam, waanzin, verlangen, de nacht en dromen.

Vaste collectie , van María Negroni (Random House).